[Raureti Te Huia]

Rights Information
Reference
40509
Media type
Audio
Ask about this item

Ask to use material, get more information or tell us about an item

Rights Information
Reference
40509
Media type
Audio
Duration
00:29:12
Taonga Māori Collection
Yes
Credits
RNZ Collection
Te Huia, Raureti, 1885- 1940s, Speaker/Kaikōrero

00.00 - 00.49 Ko te waiata tēnei a Te Taruna, tamāhine a Manunui, o Ngāti Tūwharetoa , i tangi ia ki a rātou ko āna tamariki, ko Tūhāhā rāua ko Tūpoto, nō te mea kua whakarerea rātou e te matua, e Te Pikikōtuku. Kua hoki a Te Pikikōtuku ki tana pā, ko Takinikini, i te taha o te awa o Whanganui, i raro atu o Pipiriki. Moe atu ana a Te Pikikōtuku i tana wahine, i a Kaihu, ka mahue rātou.

00.49 - 02.54 Waiata mōteatea, ‘Tērā te marama whakaū ana mai’ (cf. Ngā Mōteatea, Vol.II, pp207 - 08).

02.54 - 04.07 He kōrero whakamārama, he kōrero whakapapa

04.07 - 27.40 He kōrero e pā ana ki Te Awamutu.

I ngā tau 1860 - 64 Ngā pakanga.

Te tau 1350 Te hekenga mai o Tainui waka ki Kāwhia. Nō te wā i a Tāwhao me Tuhianga, ka tīmata ngā raruraru ki waenganui i a Tainui iwi. Ka puta ki ngā uri a Tūrongo mā, ko ngā kārangaranga hapū hoki o Tainui iwi.

Te tau 1380, Ka tīmata te kōhuru a tētehi ki tētehi, pūremu wāhine, tāhae kai, me ētehi atu mahi kino. Ngāti Kahupungapunga i tupu mai i a Tākitimu, Mātaatua, Te Arawa waka. Tētehi wāhanga o rātou i ahu mai i a Te Kurungaituku, o te iwi Māeroero , i haere mai nei i runga i ngā waka rau rewarewa. Te pakanga o Ngāti Kahupungapunga me Ngāti Hotu.

Te tau 1835 Hēmi Hamurana (he minita)

Te tau 1841 Te Mokena (he minita)

Te tau 1846 Pekapekarau (he mira paraōa i reira)

Te tau 1849 Te putunga mai moni i ngā mira.

26 March 1850 Te hokonga o Te Awamutu (Deed 405A)

10 July 1850 Te hokonga o Ōtāwhao Deed (405B)

15 July 1850 Te hokonga o Te Awamutu Pā (Deed 405C)

Te tau 1852 Ture tuku mana mō Niu Tīreni , Section 2 (te tuku whenua kura ki raro i te mana o te pīhopa o ia hāhi, o ia hāhi)

13 July 1855 Te hokonga o Te Tomo (Deed 411)

16 July 1855 Te hokonga o Paiaka Poraka (Deed 412)

Te tau 1856 Te matenga a Rangiānewa i Kaipaka. Te tukunga a Waharoa o Rangiaowhia ki a Ngāti Apakura.

22 February 1857 Wiremu Tāmehana (te whakatū Kīngi Māori) 22 April 1857 Hoani Pāpita 1

4 July 1857 Pōtatau (e whakaae ana ia koia hei Kīngi Māori)

10 July 1857 Te hokonga o Harihari.

November 1857 Te hui ki Pūkawa (ka noho ngā whenua ki raro i te mana o te kīngitanga)

19 April 1858 Te hokonga o Whāingaroa , Aotea, Kāwhia me Te Ākau (Deed 444)

02 June 1858 Pōtatau, te whakakāti heke toto, hoko whenua.

Te tau 1859 Te whakatū Rūnanga i raro i te kīngitanga.

Te tau 1860 Te raruraru o Te Āti Awa mō te hoko a Te Teira o Pekapeka Poraka.

27.40 - 28.07 Pao: ‘He wahine tangohia’

28.07 - 29.12: 24 April 1863 Pukapuka nā Kāwana Kerei ki te Rūnanga mō te whawhai i Waitara.

27 June1860 Ka tīmata te whawhai, ko Puketakauwere te parekura.