Nō Ngāti Koata a Turi Elkington. E kōrero ana ia mō te motu o Rangitoto (Durville Island). Nō whea te ingoa o Rangitoto ki te Tonga? ‘He mura whero ki te rangi.’ Nā Ngāti Kuia i tapaina ki te ingoa o Rangitoto, nō Kurahaupō. I riro i a Ngāti Koata te mana o te whenua nei. I heke a Ngāti Koata mai i te waka o Tainui, nō Kawhia, ka haere mai i te hekenga tuatahi o Te Rauparaha.
Ko Whare Atea: kei runga o te hiwi. Ko te pā, ko Pikiake. Ka kōrero mō te haere o Tūtepourangi ki Kapiti, he aha tā rātou haere? I haere ki te pakanga ki a Ngāti Koata. Ko Te Waihaere, nō Rangitane, rāua ko Tutepourangi, nō Ngāti Kuia, ngā toa. I haere a Ngāti Kuia me Rangitāne ki te pakanga ki a Te Rauparaha. I ahu mai rā ēnei iwi i te waka o Kurahaupō. Ka heke iho a Tara, he mokopuna nā Whātonga, ka heke iho a Tara rāua ko Rangitāne ka tae ki Te Wairarapa, ka tukua a Rangitāne ki uta ki Te Tai Rāwhiti. I haere tonu a Tara ki Te Whanganui-a-Tara.
Ko te ingoa o te papa kāinga ko Haukawakawa. He mahi hī ika te mahi, he ki i ngā tāmure. Ka mahi manu. Ka kōrero mō ngā taniwha, he rua kei roto i ngā roto, ko te rua o Te Atairangi te ingoa. Ko Kaiawaro te taniwha o Ngāti Kuia. Ko Te Ata tētehi taniwha tapu, ko te tohunga o runga rawa ko Te Whetū.
Ka kōrero mō ngā wāhi o te iwi nei. Ka kōrero mō Te Rauparaha, ka kī atu tana matua, kaua e haere ki Rangitoto, i te hiahia a Te Rauparaha ki te whai utu, engari i whakarongo kē ia ki tana matua.
Ka kōrero mō tētehi kowhatu, ko Rāhuinui te ingoa. Ka hui ki reira, ka haere ki te hī hāpuka. Ko te whenua hāpuka nei ko Rākautara.
Ko Hautai tētehi rua kōiwi, i ngā rā o mua ka tanumia te tangata i reira, kātahi ka nekehia, kia kore e pokepoketia.
Ko Ohana tētehi roto e kī ana i te tuna.
A look at Rangitoto Ki Te Tonga or D'Urville Island off the northern tip of the South Island. Elders retell the story of how the original inhabitants, Ngati Kuia, ceded the island to the Ngati Koata people.