Kōhine Ponika

Image of Kōhine Ponika.

Kōhine Ponika (1920 - 1990) - Ngāi Tūhoe, Ngāti Porou (Whakaahua: Waka Huia, Kohine, TVNZ, 1989)

Tona Tupuranga me te Tito Waiata

I whānau mai a Kōhine Ponika i Ruātoki, he kōtiro nā Wharetini rāua ko Hinerotu Numia Rangi. I kuraina ia i te Kura o Ruātoki me te Kāreti Kōrito o Hukarere i Te Matau-a-Māui. I a ia e kōtiro ana “I waiata ai au i te ao i te pō, hīmene mai, waiata mai, karakia mai, me āku ake kupu, i pērā katoa aku rā. I tō ai te kakano waiata i ēnei tau mō ngā mahi ka mahi au i taku pakeketanga. I waiata rawa au.”

Ka kōrerotia e Kōhine tana tipuranga i Ruātoki me tana tito waiata.

Tohutoro Kohinga 42498
Te tau 1993
Ngā hōnore Kaipatapatai: Puhi Rangiaho

Ngā Karaipiture me te Haahi Ringatū

Ka kōrero a Kōhine Ponika mō tana tipuranga, me te Hāhi Karaitiana me te Hāhi Ringatū ki roto o Ruātoki.

Tohutoro Kohinga 42498
Te tau 1993
Ngā hōnore Kaipatapatai: Puhi Rangiaho

Te Nekehanga ki Tūrangi

Ka noho a Kōhine i tana tāne a Koti Hohia Ponika i Ruātoki, he whānau nui tō rāua, he whāingai hoki ā rāua. Ka neke rāua ki Tūrangi I ngā tohunga a te tapuwai o Te Mahoe ki te Mahinga Uira i Tongariro i te tau 1967. 

Ka whakamāramatia e Kōhine te take i neke ai ia ki Tūrangi.

Tohutoro Kohinga 42498
Te tau 1993
Ngā hōnore Kaipatapatai: Puhi Rangiaho

Te Tito Waiata, ka Waiatatia

E mōhiotia ana a Ponika mō ana titonga waiata, i riro i a ia ngā hōnore e hia. Nā NZBC tētahi tohu mō tana waiata Tōia mai rā i te tau 1966. Nāna tētahi tohu i te whakataetae ‘NZBC Cook Rua Rau Tau’ mō ngā waiata nāna i tito. I riro hoki i a ia te tohu mō Poi iti poi e i ngā whakataetae haka i Heretaunga. E rua anō ngā waiata-a-ringa i whakanuia, a Aku Mahi me Karangatia rā, pōhiritia rā, nāna i tuhi mō Ngāti Pōneke ake, ka rongonui, huri noa i Aotearoa. 

I konei ka kōrerotia e ia, ka waiatatia hoki, ana waiata.

Tohutoro Kohinga 42498
Te tau 1993
Ngā hōnore Kaipatapatai: Puhi Rangiaho

He Waiata Anō

I tito waiata a Kōhine ki ngā reo e rua, i tito rotarota, ana hītori ake me te pukapuka Māori a Te Porete, me tētahi rātaka. Nāna te Rōpū Rangatahi o Tūrangi i whakatū i te tau 1969, ā, nō ngā tau 1980 ka haere ia ki Amerika hei ako i ngā rōpū waiata e tautoko ana i a Te Māori, tētahi whakaaturanga Whare Taonga tino whakahirahira. 

Kei konei anō ētahi anō o ngā waiata nā Kōhine Ponika i tito.

Tohutoro Kohinga 42498
Te tau 1993
Ngā hōnore Kaipatapatai: Puhi Rangiaho